Chào anh Sebastian! Được biết, trong năm qua, anh cùng 5 nghệ sĩ khác đã cùng nhau kết hợp để tạo nên 6 tác phẩm nghệ thuật tuyệt vời cho dự án Mortlach by Design, bao gồm The Bar Cart của Sabine Marceles, The Decanter của Luca Nichetto, The Chair của Joe Doucet, The Light của Chrissa Amuah, The Glassware của Felicia Ferrone, và thú vị nhất, là The AR Experience của anh, Sebastian Errazuriz. Có vẻ như trải nghiệm AR gây nên sự tò mò nhưng lại mơ hồ nhất. Anh có thể lý giải nhiều hơn về ý tưởng đằng sau tác phẩm này không?
Sebastian: Tôi muốn các tín đồ whisky có thể hình dung được hình hài của nghệ thuật tương lai. Thế nên, tôi tạo ra một trải nghiệm công nghệ tương tác 3 chiều để tất cả mọi người có thể chiêm ngưỡng cùng một lúc. Dù đã định sử dụng công nghệ thực tế ảo, nhưng do một vài hạn chế, nên chúng tôi đã tìm đến công nghệ thực tế ảo tăng cường. Và thay vì tự tay thiết kế, chúng tôi đã sử dụng trí tuệ nhân tạo để tạo nên tác phẩm.
Vậy anh đã hiện thực hóa ý tưởng đó như thế nào? Anh có gặp khó khăn gì trong suốt quá trình này không?
Sebastian: Ý tưởng ban đầu là cố gắng phô diễn trạng thái của một tác phẩm nghệ thuật theo một mức độ mà công nghệ thông thường không làm được, nhưng công nghệ luôn luôn phát triển và chúng tôi đã biến điều không thể thành có thể, bắt đầu bằng việc mở ra những cuộc đối thoại cùng trí tuệ nhân tạo với những dữ liệu liên quan đến câu chuyện chế tác Mortlach. Sau đó, chúng tôi yêu cầu AI chuyển những khái niệm này thành hình ảnh, và từ hình ảnh thành những tác phẩm điêu khắc. Có thể nói, chúng tôi đã đi từng bước một trong cuộc đối thoại để AI có thể đưa ra đáp án mà chúng tôi yêu cầu: đưa ra ý tưởng về diện mạo của một tác phẩm nghệ thuật trong tương lai.
Như vậy là anh đã điều chỉnh ngôn ngữ khi trò chuyện cùng ChatGPT để sửa đổi hình ảnh, sau đó tạo hình ảnh chính xác tập trung vào ba bước thiết yếu cho mục tiêu sản xuất whisky - The Harvest, The Distillery và The Experience. Đó là một quá trình rất tuyệt vời, kết hợp nhuần nhuyễn tất cả các yếu tố công nghệ và nghệ thuật để tạo nên một trải nghiệm vô tiền khoáng hậu về nhà chưng cất vùng Dufftown. Thông qua tác phẩm này, anh muốn truyền tải thông điệp gì đến các tín đồ whisky trên thế giới nói chung, và Mortlach nói riêng?
Sebastian: Cá nhân tôi rất có hứng thú với Renaissance humanism - một triết lý chủ nghĩa nhân văn quan trọng thời Phục Hưng, giúp khơi dậy sự tò mò và khát khao kiến thức của mọi người. Nghệ thuật và người sáng tạo nghệ thuật cũng vậy, luôn không ngừng theo đuổi những cái mới để phát triển và hoàn thiện hơn từng ngày. Tương tự, tôi thấy ngày nay, mỗi chúng ta đều có rất nhiều sở thích, và tôi chắc chắn là những người yêu Mortlach thường có gu thưởng thức rất tuyệt vời trong các lĩnh vực nghệ thuật như âm nhạc, kiến trúc... Có rất nhiều tầng mức trong việc nâng cao gu thẩm mỹ - điều sẽ đưa bạn đến với các nghệ sĩ nhiều trường phái khác nhau. Và tôi nghĩ để gia nhập những trường phái này, điều quan trọng là phải giữ được chuẩn mực riêng. Và tôi nghĩ đó chính là điều mà Mortlach đã thực hiện một cách xuất sắc.
Đó là câu chuyện của Sebastian Errazuriz. Còn tại Việt Nam, Mortlach đã hợp tác cùng nhà thiết kế nội thất nổi tiếng Quách Thái Công để tạo nên The Cabinet by Thái Công. Lấy cảm hứng từ Mortlach by Design, Thái Công đã tạo ra 5 không gian độc đáo mang tên The Whisky Bar, The Collectible Showcase, The Reading Corner, The Bespoke Attire, và The Secret Cabinet. Tôi rất thắc mắc là những yếu tố này có liên quan như thế nào đến bản sắc thương hiệu Mortlach và những trải nghiệm xa xỉ nói chung?
Quách Thái Công: Khi được yêu cầu tạo nên một thứ gì đó cho Mortlach, tôi hiểu rằng thưởng thức whisky là một việc đòi hỏi sự chậm rãi cũng như chăm chút đến từng chi tiết. Đối với tôi, khi thưởng thức whisky, việc dùng đúng loại ly là điều rất quan trọng. Bên cạnh đó, không gian, tiếng động, căn phòng mà bạn đang ngồi, đối tượng mà bạn muốn uống cùng, tất cả sẽ cộng hưởng để tạo thành một phong cách sống – yếu tố đòi hỏi nhiều kiến thức về nhiều lĩnh vực khác nhau. Và với đề tài mà thương hiệu đưa ra, tôi sẽ tái hiện lại phong cách sống đó. Tôi mang đến cho họ loại ly đúng chuẩn để thưởng thức. Tôi mang đến cho họ “căn phòng” phù hợp. Là một nhà thiết kế nội thất, tôi không thiết kế sản phẩm, mà khiến không gian và sản phẩm hòa hợp lại thành một.
Sebastian: Và điều thú vị là cả hai chúng ta đều hướng về việc tôn trọng vài nguyên tắc nhất định của riêng mình khi thiết kế. Hẳn nhiên, sẽ có nhiều khuôn thước khác nhau, và việc của chúng ta là đưa chúng về với nhau thành một thể thống nhất.
Quách Thái Công: Đúng là thế, nên ý tưởng đầu tiên của tôi là tạo nên một “cabinet”, một không gian của quý ông. Đó không chỉ là nơi chứa quần áo, đồng hồ, phụ kiện, mà còn là chốn để họ pha cà phê mỗi sáng, đọc sách vào mỗi chiều, và quan trọng nhất, có thể biến thành một quầy bar vào mỗi tối. Đó là cabinet trong tất cả khía cạnh, nhưng không phải ai cũng biết được “bí mật” được ẩn chứa đằng sau như một “tuyệt tác giấu kín”. Đó là không gian bí mật, nơi chủ nhân có thể mở ra và bước vào bên trong.
Bạn thấy đó, trong thời đại của Internet, mọi thứ đều trở nên “chớp nhoáng”. Bạn muốn nhận được câu trả lời ngay lập tức cho những câu hỏi mình đặt ra - điều rất khác so với trước đây, khi người ta viết một bức thư và chờ đợi từ 2 đến 3 tuần mới nhận được hồi âm. Vì thế, tôi tạo nên một không gian giúp mọi người có thể dành thời gian và tận hưởng bản thân, bỏ lại mọi thứ ở phía sau cánh cửa đóng kín. Đó là nơi ta có thể xem bộ phim mới, đọc cuốn sách hay, nghe lại bản nhạc cũ, và thưởng thức một ly whisky. Một “thế giới bên trong” của người đàn ông Mortlach.
Có thể thấy, The Cabinet by Thai Công mang đến rất nhiều trải nghiệm sang trọng như trang phục bespoke, đồ ăn chuẩn năm sao, tác phẩm nghệ thuật, đồng hồ, và quan trọng nhất là whisky. Đó có phải là định nghĩa của anh về sự sang trọng? Theo anh, ý nghĩa thực sự của sự sang trọng là gì?
Quách Thái Công: Đúng vậy. Đối với tôi, sự xa xỉ chính là khoảnh khắc, là sự kết hợp của rất nhiều thứ. Ta không thể nói mua một chiếc đồng hồ đắt tiền là xa xỉ. Chiếc đồng hồ đó được kết hợp với trang phục nào, diện trong dịp gì? Sự cộng hưởng của những yếu tố đó mới tạo thành xa xỉ. Khi uống whisky, tôi sẽ xem đó là một “khoảng khắc whisky”. “Khoảnh khắc whisky” là một loại whisky ngon, được chứa bên trong một chiếc ly đẹp, và thưởng thức trong một không gian đẹp - tất cả những yếu tố đẹp đẽ sẽ kiến tạo khoảnh khắc. Xa xỉ là nơi mọi thứ được hòa hợp với nhau.
Với tư cách là một nhà thiết kế hướng đến phong cách xa xỉ tại Việt Nam, anh có nghĩ rằng sự xa xỉ là thứ gì đó ta có thể đạt được thông qua thiết kế?
Quách Thái Công: Thử hình dung thế này, khi bạn bước vào một căn phòng, và đôi khi bạn cảm thấy mình thật may mắn, thật xinh đẹp, hoặc thật xấu xí. Không gian có thể gợi cảm hứng và tác động rất nhiều đến tâm lý con người. Có một vài không gian sẽ khiến bạn suy nghĩ rằng lần sau khi đến đây, bạn sẽ mặc một bộ trang phục đẹp hơn, trang điểm chỉn chu hơn, và tận hưởng mọi thứ một cách đúng mực hơn. Đó là một trải nghiệm xa xỉ, có thể đạt được qua thiết kế không gian.
Có một câu nói rằng “Thiết kế bền vững chính là chìa khóa để định hình cộng đồng bền vững”. Câu nói này lại khiến tôi nghĩ về những thiết kế của anh, khi tập trung vào các trải nghiệm AR - đồng nghĩa với việc tối thiểu hóa nguyên vật liệu, kỹ thuật, và chất thải ra môi trường. Anh có nghĩ rằng AR sẽ là tương lai của thiết kế?
Sebastian: Với tâm thế đó, một trong những điều tuyệt vời về thiết kế song hành cùng công nghệ chính là nó cho phép chúng ta tạo nên nhiều sản phẩm kỹ thuật số, không gây ô nhiễm, không gây ra vấn đề, và không tốn chi phí. Đồng thời, chúng ta có thể tập trung nhiều hơn vào các yếu tố giúp tác tạo nên những xuất phẩm theo cách hoàn hảo nhất.
Giờ đây, khi vẽ bản thiết kế, chúng ta không thể làm nó chính xác được nữa nếu không có máy tính. Ta cũng không thể cắt một loại vật liệu nào đó chính xác bằng tay nữa, mà cần một robot. Công nghệ có thể thay con người hoàn thiện tác phẩm. Nên tôi bắt đầu học về trí tuệ nhân tạo, thứ mà rõ ràng là một trong những bước đột phá công nghệ nổi bật nhất trong lịch sử loài người.
Tôi sống giữa cả hai thế giới đó, giữa những chiếc cửa bằng đá hoa cương được tạo nên một cách hoàn hảo bởi những chú robot, và giữa một thế giới kỹ thuật số vô hình, không trọng lượng, có thể được tiếp cận bởi bất cứ ai. Những phát kiến công nghệ khiến mọi thứ trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết, và điều quan trọng là chúng ta muốn tạo ra cái gì, ý tưởng nào xứng đáng được bảo lưu, khoảnh khắc nào thật sự là đáng giá… Đó là một lợi thế lớn, nhưng cũng là thách thức đối với tất cả chúng ta.
Trong khi các tác phẩm của anh là thành quả của công nghệ kỹ thuật, thì Mortlach lại là sản phẩm của nhiều năm kinh nghiệm và chế tác thủ công. Anh nghĩ gì về sự kết hợp của cả hai điều này?
Sebastian: Tôi nghĩ bất cứ ý tưởng tốt đẹp nào cũng cần thời gian cả. Một chai whisky ngon có thể mất từ 20, 30, hay 50 năm trưởng thành trong thùng gỗ. Đối với chúng tôi, ý tưởng tốt cho một thiết kế hay đòi hỏi nhiều thời gian. Có những thiết kế tôi làm từ hôm trước và cảm thấy rất tâm đắc, nhưng hôm sau nhìn lại thì không hài lòng. Ý tưởng tốt cần có thời gian để thành hình, cũng như whisky tốt cần thời gian để trưởng thành. Mọi thứ tốt đẹp đều cần thời gian, kể cả khi chúng ta tìm đến các công cụ khoa học kỹ thuật.
Vậy nên, nếu muốn đạt được kết quả tốt, chúng ta cần dành nhiều thời gian, và quan trọng hơn, là để sản phẩm đó vượt qua được sự kiểm chứng của thời gian. Như thiết kế The Gentleman Cabinet của anh Thái Công ở đây, bên ngoài cứng cáp và chỉn chu, nhưng mọi sự phức tạp đều được ẩn giấu bên trong, và nó sẽ vượt qua thử thách của thời gian. Và đó chính là những giá trị trường tồn.
Tôi nghĩ những gì anh vừa nói chính là ý nghĩa cốt lõi của mối hợp tác này. Nó có ý nghĩa rất lớn, không chỉ đối với các nghệ sĩ mà cả khách hàng và chính Mortlach. Cảm ơn Sebastian vì những sáng tạo và cống hiến của anh, cảm ơn anh Thái Công vì tác phẩm The Gentleman Cabinet ngày hôm nay. Cảm ơn hai anh vì những chia sẻ rất chân thành.
Khai mở và thưởng thức tuyệt tác Mortlach có trách nhiệm. Không chia sẻ nội dung này cho người dưới độ tuổi thưởng thức.