Kỷ nguyên của vũ trụ ảo đang bắt đầu, và liệu thế giới đó có đủ chỗ dành cho bạn?

Một trong những lãnh địa được chú ý nhất trong năm 2022 có lẽ là Metaverse (vũ trụ ảo) – một thế giới không có thật. Tuy nhiên, bất chấp nhược điểm đó, vũ trụ ảo vẫn thu hút được một số thương hiệu lớn nhất thế giới, từ Sotheby’s cho đến NFL – những thương hiệu đã thiết lập cửa hàng của mình trong vũ trụ ảo để bán các bộ sưu tập, khai thác NFT và bán đấu giá các tác phẩm nghệ thuật kỹ thuật số trị giá hàng triệu USD.

Metaverse (vũ trụ ảo) đã trở thành một từ khóa thịnh hành trong năm nay sau khi Mark Zuckerberg tuyên bố sẽ phát triển Facebook thành một công ty Metaverse.

Metaverse cũng trở thành nơi tổ chức buổi hòa nhạc đình đám trong thời đại dịch 2021 với các màn trình diễn của Ariana Grande, Lil Nas X và Justin Bieber.Từng xuất hiện trong cuốn tiểu thuyết khoa học viễn tưởng Snow Crash năm 1992 của Neal Stephenson, thuật ngữ này được mô tả như một thế giới khác, nơi có thể thiết lập lại các hệ thống giá trị cũng như các chuẩn mực xã hội.

Tuy nhiên, những thông tin về vũ trụ ảo này vẫn tiếp tục xuất hiện, từ quần thể bán lẻ thời trang của Ralph Lauren cho đến những avatar siêu thực được tạo ra bởi Studio kỹ thuật số Unreal Engine. Một vũ trụ không có thực nhưng vẫn tồn tại quả là một lãnh địa khiến chúng ta phải tò mò.

Bước vào vũ trụ ảo

Bất kể bạn đã nghe về metaverse hay chưa thì lý do bạn nghe nói về nó gần như chắc chắn có liên quan đến Facebook. Vào tháng 10 năm ngoái, Facebook thông báo rằng sẽ đầu tư “nhiều tỷ USD trong những năm tới” vào lãnh địa này. Trong bài thuyết trình của mình, Mark Zuckerberg đã tuyên bố đổi tên công ty thành Meta trong nỗ lực tập trung xây dựng một “metaverse”, vũ trụ ảo được kỳ vọng sẽ trở thành “chương mới” của đế chế công nghệ này.

Nhưng một thế giới ảo được kết nối với nhau siêu tốc độ như vậy chỉ là một trong số tương lai có thể xảy ra cho metaverse và nó không phải lựa chọn đầu tiên cho tất cả mọi người. Ngay bây giờ, “metaverse là nơi hợp nhất của tiền điện tử và game” – Karinna Grant, đồng sáng lập và đồng giám đốc điều hành của Dematerialized, người kiến tạo không gian cho thời trang kỹ thuật số, phụ kiện và đồ sưu tầm, cho biết.

Raven Smith, cây bút chuyên về mảng văn hóa xã hội của Vogue và Sunday Times, đang thử khoác chiếc áo thực tế ảo tăng cường do Viện Thời trang kỹ thuật số thiết kế.

Tiền điện tử có thể mang lại một số nguồn vốn cho metaverse, nhưng game là nền tảng công nghệ, một lĩnh vực kỹ thuật số với hàng tỷ người dùng toàn cầu đang tạo ra các vũ trụ sống động trong nhiều thập kỷ.

Một số nhượng quyền thương mại có nhiều tên tuổi tham gia, bao gồm cả Fortnite, Halo và Minecraft, đã phát triển thành các thế giới khép kín với các nền kinh tế game. Ở đó, Fortnite đã “o bế” các mối quan hệ hợp tác nổi tiếng nhất, các hoạt động và hàng hóa, bao gồm giày thể thao Air Jordan, các sự vụ kiểm soát của Star Wars và Stranger Things cũng như trang phục avatar thời trang cao cấp và phụ kiện được thiết kế bởi Balenciaga.

Khắp nơi, bạn có thể nhìn thấy các nền tảng do những nhà sáng tạo dẫn dắt, các công cụ tạo dựng thế giới game – những thứ không dựa trên bất kỳ hình thức cạnh tranh nào. Đứng đầu trong số này là Roblox, một nền tảng trực tuyến toàn cầu trông như một phòng truy cập ảo khổng lồ với hơn 10 triệu nhà thiết kế tạo ra trải nghiệm ảo và các mặt hàng cho gần 50 triệu người dùng trung bình hàng ngày.

“Chúng ta có một thế hệ trẻ em lớn lên với công nghệ game tương tác 3D, nơi chúng biết cách giao tiếp trực quan qua các trải nghiệm,” Craig Donato, Giám đốc kinh doanh của Roblox, cho biết. Với hàng trăm triệu tín đồ kỹ thuật số, việc chơi cùng nhau trong một không gian ảo “là phép đo lường cách họ đang tận hưởng cuộc sống của mình.”

Điều này giải thích sự phát triển gần đây của nền kinh tế ảo: Như một phần trong bản đồ nhân khẩu học thích game đang tiến vào giai đoạn bắt đầu mong muốn những thứ tốt hơn trong cuộc sống ảo, một thị trường phức tạp hơn đã xuất hiện để phục vụ các nhu cầu này.

Nơi mà trước đây phần lớn người dùng chủ yếu tham gia Roblox để trải nghiệm theo kiểu trò chơi thì “giờ đây, mọi người đến các buổi hòa nhạc, tham gia màn ra mắt phim mới hoặc sản phẩm thời trang. Hẳn nhiên, các hoạt động này diễn ra trong vũ trụ ảo.” – Donato cho biết.

Làm thế nào để gia nhập vũ trụ ảo?

Khi hình dung về metaverse, nhiều người tưởng tượng đến việc đeo tai nghe thực tế ảo và lang thang quanh các không gian mà chúng ta quen thuộc trong thế giới thực: đi bộ xuống một con phố, ghé vào một cửa hàng.

Tuy nhiên, vũ trụ ảo là một thế giới cách xa, nơi bạn không thể biết tuổi tác thật sự của một ai đó. Bây giờ thử hình dung từng khu phố vận hành ở đâu đó giữa một khu nghỉ dưỡng biệt lập và một quốc gia cách biệt: Mọi nền tảng trong vũ trụ ảo yêu cầu thủ tục đăng nhập riêng và hình đại diện của chính nó; nó bán hàng hóa và dịch vụ không thể chuyển nhượng và sử dụng đồng tiền fiat của chính nó.

Bức ảnh lấy từ một cảnh trong bộ phim của Merlin Sheldrake “Entangled Life: Worldbuilders”.

Những vào một ngày nào đó trong tương lai gần, chúng ta có thể thấy điều kỳ diệu của vũ trụ ảo. Vũ trụ ảo hiện tại quy mô nhỏ này có thể được hợp nhất thành một “thủ phủ” rộng lớn có tên gọi M Metaverse, nơi cư dân có khả năng du hành giữa các thế giới được liên kết với nhau. Thế nên, không phải ngẫu nhiên mà Meta, công ty lớn thứ bảy trên thế giới tính theo giá trị vốn hóa thị trường, lại đưa ra nhiều cam kết để xây dựng cơ sở hạ tầng cho vũ trụ ảo.

Cất giữ tài sản giá trị ở đâu?

Nghệ thuật và bán lẻ là hai điểm thu hút chính hiện tại của metaverse, và cho đến nay, mọi tên tuổi bán lẻ đáng tin cậy trong vũ trụ ảo, từ những phim hoạt hình Bored Ape cho đến đại diện ảo “MetaBirkin” – thiết kế túi xách giống với phiên bản ngoài đời thực của Hermès nổi tiếng có giá hơn 40.000 USD – đều là những NFT.

NFT hiện là xu hướng thịnh hành dù vẫn còn hạn chế về tính năng. “Một trong số những chỉ trích xung quanh NFT và tài sản kỹ thuật số là làm thế nào để bạn cho mọi người thấy mình có sản phẩm NFT và làm thế nào để trưng bày các tác phẩm đỉnh cao của bạn?” – Grant chia sẻ.

Dù mua một đôi giày thể thao hay một tác phẩm nghệ thuật ảo, bạn cũng được cấp quyền truy cập vào một tệp hình ảnh có thể được đăng lên Instagram, Twitter hoặc Snapchat – và thường là vậy.

Các trình xem NFT trên Mynt, Spatial và Crypto Voxels thường được thiết kế phù hợp với ngữ cảnh. Cyberart Studio Accursed Share – đơn vị hợp tác gần đây nhất cho một loạt NFT đa phương tiện với nhiếp ảnh gia nổi tiếng Frederic Auerbach với hình ảnh và video hậu trường từ những cảnh quay với Mike Tyson, Natalie Portman, Zendaya và những ngôi sao khác – đang làm việc với các trình xem NFT độc quyền của riêng mình.

Nhà thiết kế sử dụng kính thực tế ảo Hololens để xem hình 3D trên máy tính

Hữu dụng hơn vẫn là các khung hình NFT trong đời thực, chẳng hạn như Frame TV của Samsung, công cụ có khả năng hiển thị tác phẩm nghệ thuật kỹ thuật số trên các bức tường vật lý của bạn.“Christie’s và Sotheby’s là hai trong số ít các đơn vị hợp pháp tham gia không gian NFT” – Mónica Belevan, giám đốc ý tưởng của Accursed Share, chia sẻ.

Gucci, Ralph Lauren và Tommy Hilfiger đã thiết kế tất cả các sản phẩm kỹ thuật số cho Roblox, trong khi Nike, Moncler và Balenciaga đã tạo hình đại diện và hàng hóa cho Fortnite, còn Balenciaga sẽ ra mắt một bộ phận Metaverse chuyên nghiệp. The Fabricant sản xuất hàng thời trang cao cấp dành riêng cho từng nền tảng và các phụ kiện với thủ công kỹ thuật số với giá trị sản xuất tương đương một studio Hollywood thực tế.

Đôi giày ảo được thiết kế bởi Buffalo London và The Fabricant.

Theo Michaela Larosse, Giám đốc nội dung của The Fabricant, nền tảng sắp ra mắt của The Fabricant – Fabricant Studio – là nơi các thương hiệu có thể “mượn” bộ sưu tập thời trang kỹ thuật số để sửa đổi hoặc các nhà thiết kế đồ họa có thể dự trữ các loại vải kỹ thuật số tùy chỉnh và với trợ giúp của các công cụ trên Fabricant Studio, người dùng có thể tạo nên những tác phẩm của riêng mình, sau đó có thể biến chúng thành NFT và “ăn vận” trong thế giới ảo.

Vũ trụ ảo hiện tại quy mô nhỏ này có thể được hợp nhất thành một “thủ phủ” rộng lớn có tên gọi M Metaverse.

Đó chính là ý tưởng về nền kinh tế sáng tạo mới nổi được gọi là Direct-to-Avatar (D2A) – nơi bán sản phẩm trực tiếp cho hình đại diện hoặc danh tính kỹ thuật số mà bỏ qua bất kỳ quản lý chuỗi cung ứng nào như dropshipping. “Khi thử đeo VR, dù không phải là một game thủ, nhưng tôi thích trải nghiệm mua sắm như thế này” – Neha Singh, cựu giám đốc sản phẩm của Vogue.com và là người sáng lập Obsess, cho biết.

Vào năm 2018, Obsess đã xây dựng các nền tảng mua sắm ảo dành riêng cho các thương hiệu cao cấp như Fendi, Ralph Lauren, Ferragamo và Vacheron Constantin. Ngày nay, Obsess chủ yếu xây dựng trải nghiệm dựa trên web, chẳng hạn như một chuyến tham quan ảo đến cửa hiệu chính của Vacheron trên Phố 57 ở New York, hoàn chỉnh với các hình ảnh kỹ thuật số 3D kết xuất vị trí thực tế cũng như hàng hóa ảo mà người mua có thể mua được.

Trong khi đó, Ferragamo thiết kế một biệt thự lớn, hoàn toàn ảo, với cửa sổ vòm cao vút cùng các chiến dịch quảng cáo tương tác của thương hiệu được thể hiện như nghệ thuật ảo trên những bức tường.

(Để xem nội dung bài viết này trên ấn phẩm tháng 3 Robb Report Việt Nam mang chủ đề “Turn up the fashion”, độc giả có thể đặt báo in tại đây hoặc đặt báo digital tại đây)