Ngày nay, hầu hết thương hiệu đồng hồ đều có các bộ phận nghệ nhân chế tác đồng hồ thủ công riêng, song chỉ số ít có thể tạo ra những tác phẩm nghệ thuật làm cho giới mộ điệu bị “bỏ bùa” như Jaquet Droz. Dù là một mặt số khảm hay cỗ máy automaton với các chi tiết vô cùng nhỏ có thể chuyển động để tạo thành một khung cảnh ấn tượng trên mặt số đồng hồ, hiếm tay nghề nào có thể sánh tầm với những bậc thầy đang tỉ mỉ làm việc tại xưởng chế tác của thương hiệu Jaquet Droz ở vùng núi Jura của Thụy Sĩ.
Mang tinh thần tiên phong của nhà sáng lập Pierre Jaquet-Droz, trong suốt gần 3 thế kỷ qua, thương hiệu đồng hồ này đã không ngừng tạo nên các tuyệt tác nghệ thuật: những cơ cấu cầu kỳ có thể chuyển động, vẽ, viết hay chơi nhạc từng là những món đồ giải trí dành cho các ông chúa, bà hoàng và giới quý tộc hoàng gia, trước khi “tiến hoá” thành những cỗ máy tinh vi & lộng lẫy như các “bảo tàng” hiện đại trên cổ tay, với cảm giác sang trọng & đẳng cấp chẳng kém vua chúa ngày xưa. Một vài kỹ thuật trang trí độc đáo của thương hiệu, chẳng hạn khảm vỏ trứng lên mặt số, hầu như không thể tìm thấy ở bất cứ nhà chế tác đồng hồ nào trên thế giới.
Hãy cùng Robb Report Vietnam khám phá nghệ thuật tạo nên trên những mẫu đồng hồ Jaquet Droz hiếm khi được tiết lộ với công chúng.
Tráng men – họa đậm chất thơ lên mặt số
Magic Lotus Automaton là một “khu vườn sen ma thuật” trị giá 210.000 USD vừa ra mắt vào tháng 5 vừa qua. Thương hiệu Thụy Sĩ đã mất đến 3 năm để tạo nên một tuyệt tác đồng hồ sở hữu cơ chế chuyển động đặc biệt và một mặt số đậm chất thơ.
Để tạo nên chất màu vẽ lên mặt số, nghệ nhân sẽ sử dụng bộ chày & cối để nghiền men thành bột và trộn với nước để tạo nên chất màu tô vẽ trên mặt số.
Như những hũ đựng gia vị đầy màu sắc, bột màu nung được xếp ngay ngắn trên tường của studio, chờ nghệ nhân hòa trộn vào bảng màu.
Mỗi chiếc lá sen trên mặt số của đồng hồ Magic Lotus Automaton đều được làm thủ công bằng phương pháp tráng men Grand Feu. Tùy theo thiết kế của đồng hồ, đôi lúc cọ vẽ chỉ mảnh như sợi tóc người để nghệ nhân có thể tạo nên sắc thái đa dạng của mặt số với độ chi tiết cao nhất.
Các tấm men được đặt trong một khay đặc biệt và nung trong lò. Mỗi màu sắc lại đòi hỏi thời gian nung & nhiệt độ riêng biệt.
Mỗi chiếc đồng hồ đều được lắp ráp thủ công tỉ mỉ bằng nhíp đến khi hoàn thiện. Quá trình chế tác chú cá Koi bằng vàng với nét vẽ thủ công có kích thước vô cùng nhỏ chỉ dài 8.5 mm mất gần 3 tiếng. Ngay khi đặt trên mặt số, và cơ chế automaton được kích hoạt, chú cá sẽ di chuyển mượt mà như đang bơi lội trong nước.
Nghệ thuật từ vỏ trứng
Một nghệ nhân gốc Việt của studio đã khám phá ra nghệ thuật khảm đặc biệt này tại Việt Nam và mang đến “thánh địa” đồng hồ Thụy Sĩ, thể hiện qua chiếc Petite Heure Minute Mosaic Elephant. Từng đường nét của chú voi trên mặt số đồng hồ đều được tạo nên từ vô số mảnh vỏ trứng cút được nghiền nhỏ chỉ như một hạt cát khi nhìn bằng mắt thường. Những sắc độ tự nhiên của vỏ trứng được phân loại và lưu trữ trong từng hũ chỉ nhỏ bằng hộp đựng kính áp tròng, từ đó, nghệ nhân có thể dễ dàng sử dụng để tạo nên các chi tiết trên khuôn mặt của chú voi. Sau khi được ghép hoàn thiện từ khoảng 2.000 mảnh vỏ trứng nghiền li ti, “bức tranh” mặt số tiếp tục được mạ một lớp bảo vệ bên ngoài.
Bên khung cảnh thơ mộng cùng vùng quê La Chaux-de-Fonds, nghệ nhân đang sử dụng kính lúp để đặt từng mảnh vào bức tranh khảm tuyệt đẹp trên mặt số. Để tạo nên một chiếc đồng hồ vô cùng tinh xảo như vậy đòi hỏi đến 200 giờ chế tác.
Dấu ấn chạm khắc
Tất cả đường nét chạm khắc tinh xảo trên nắp lưng và cỗ máy của chiếc đồng hồ automaton Jaquet Droz Tropical Bird Repeater đều được nghệ nhân xử lý thủ công với một chiếc dao khắc làm bằng thép và nhìn ngắm mẫu thiết kế qua kính lúp.
